Schiphol

De nieuwe directeur van Schiphol is enorm geschrokken van de staat waarin hij de oude luchthaven aantrof (zie AD.nl). Het is de welbekende aanpak van de gemiddelde klusjesman. Die beginnen ook eerst omstandig te vertellen wat voor puinhoop eerdere klussers hebben achtergelaten. Dan zeggen ze dat ze het wel voor je kunnen oplossen. Maar het gaat wel heel wat meer kosten dan je gedacht had. Die tactiek werkt bijna altijd.

Is het nu echt zo slecht gesteld met Schiphol? Voor de hoofdopzet in 1967 was een team van ontwerpers verantwoordelijk. Het spreekwoord “een kameel is een paard ontworpen door een commissie” had geen vat op Schiphol. Er zijn vliegvelden waar de koffie beter is, de wachtruimtes chiquer en de toiletten schoner maar Schiphol blinkt uit in wat we in internationale beoordelingen de lay-out noemen. Per jaar vinden een kleine 70 miljoen reizigers relatief eenvoudig de weg. Dat is mede te danken aan de bewegwijzering die hard op weg is de internationale standaard te worden. Wat daarbij helpt is dat je ziet waar je bent. In de terminals kijk je door verdiepingshoog glas op de vliegtuigen. Al die afleiding door navigerende Boeings, Airbussen, emballagekarretjes, personeel en medereizigers doet je vergeten dat je afstanden loopt waar teveel mensen tegenwoordig de auto voor pakken.

Vanuit de aankomstpier daal je af naar datgene wat Schiphol nog meer onderscheidt van haar directe concurrenten. Ook hier moet je langs de paspoortcontrole, de bagagebanden en word je verwelkomd door een ring van winkels waar zoals Rem Koolhaas ooit schreef zowel hyper-lokale als hyper-globale producten worden aangeboden maar al snel ben je in het centrum van deze enorme transfer-machine. De centrale hal is het oog van de storm. Boven het dak van de hal rijden auto’s en taxi’s af en aan. Voor de deuren van de hal loop je naar de bussen en onder de hal stoppen de treinen die je naar hartje Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en de meeste andere Nederlandse steden brengen.

Iedereen die de afgelopen maanden op een ver vliegveld ergens tussen aankomsthal en vervolg van de reis verdwaasd heeft rondgelopen weet onbewust hoe belangrijk een masterplan voor een vliegveld is. Schiphol is een polderontwerp waar helderheid, innovatie en degelijkheid bijna perfect samenkomen. Niet dat daarmee de waardering alom is. De centrale ligging betekent dat de luchthaven rekening dient te houden met 1,5 miljoen buren. De hindercontour rond Schiphol is het meest luidruchtige geitenpaadje in het Nederlandse kabinetsbeleid. Politiek helpt het niet dat links minder wil vliegen en rechts de grenzen dicht wil. Binnenkort worden de aankomst- en vertrekpieren B tot en met M uitgebreid met pier A. Het maakt onderdeel uit van het masterplan Schiphol 2020-2025. In 2050 wil Schiphol de meest duurzame luchthaven ter wereld zijn maar in het huidige masterplan is nog volop ruimte voor low budget luchtvaartmaatschappijen die daar minder aan bijdragen. Voorlopig is Schiphol nog niet uitgeklust.