Homobejaardenhuis

Het is zonnig, ik sta aan één van de mooiste grachten van Amsterdam en ik schiet met mijn mobiel snel een foto van een fraai staaltje architectuur. Geen enkele reden voor melancholie en toch bekruipt het me. In het architectuurjaarboek van 1998-1999 werd dit project aangeprezen als het eerste homobejaardenhuis ter wereld. Het was de tijd van de paarse kabinetten Kok I en II. Voor het eerst in de parlementaire geschiedenis werden we geregeerd door politici die zich lieten leiden door gezond verstand in plaats van de christelijke bijbel als basis voor hun handelen te nemen. Het economisch tij zat mee. De koude oorlog was voorbij. De angst dat de Russen en de Amerikanen elkaar uiteindelijk een keer met kernbommen zouden bestoken en de wereld daarmee zouden vernietigen had als een grauwsluier over alle toekomstplannen in de jaren tachtig gehangen. Dankzij de val van de muur had die angst plaats gemaakt voor euforie. Francis Fukuyama riep in zijn boek “the end of history and the last man” de overwinning van de liberale democratie uit. Wim Kok schudde de rode veren af en gaf Nederlanders maximale vrijheid. We konden voortaan kiezen bij welke telefoon-, kabel- en energiemaatschappij we een contract afsloten. De wachtlijsten in de zorg werden door een combinatie van marktwerking en eigen bijdrages weggewerkt. Wie waardig aan zijn einde wilde komen mocht legaal euthanasie plegen. Wie de voorkeur gaf aan iemand van het eigen geslacht mocht daarmee trouwen.

De nieuwe eeuw stond nog te wachten. Het was de tijd dat problemen nog opgelost konden worden bij een kopje thee. Er was nog geen Boeing in een wolkenkrabber gevlogen. Er was nog geen Pim Fortuyn die de voortvarende verrichtingen van de Paarse kabinetten een puinhoop noemde en zelf het eerste dodelijke slachtoffer werd van de woede die hij zelf ontketende. Ik haat het wanneer mensen beweren dat vroeger alles beter was maar als ik voor dit relict uit die hoopvolle paarse tijden van eind vorige eeuw sta begin ik te twijfelen. Het maakt de deemoedigheid er niet beter op. Zou je dit nog wel een “homobejaardenhuis” mogen noemen? Op de website van zorgaanbieder Stichting Amstelring wordt dit L.A. Rieshuis aangeprezen als het eerste aanleuncomplex waar homoseksuele en lesbische ouderen kunnen genieten van hun roze oude dag. Het staat erbij alsof het gisteren is opgeleverd. Beneden zit, hoe kan het ook anders, een thee-importeur. Het klamp metselwerk en de blank gelakte kozijnen zijn dan wel weer erg jaren negentig maar waar dit in andere projecten wel eens tot onderhoudsproblemen leidt heeft de tijd op het L.A. Rieshuis geen vat. Doordat het blok in twee is geknipt, waarbij de linkergevel net als de historische buurpanden op de vlucht is gebouwd, gaat het helemaal op in het ritme van de gracht. Je vraagt je dan toch af wat hier stond voordat deze invulling werd gebouwd. Tegenwoordig kun je in de historie van Google Maps terugkijken hoe de straat zich door de jaren heen ontwikkelde maar Google Maps bestond nog niet in de jaren ’90. In die tijd moesten we het stellen met vaste telefoons en stond internet nog in de kinderschoenen. Gelukkig zijn er aanwijzingen dat ook de afgelopen decennia vooruitgang is geboekt, daar blijf ik me aan vastklampen.