Het Bilbao-effect deed 15 jaar geleden van zich spreken. Het begint met een zieltogende stad. Het vraagt een starchitect, zeg een Frank Gehry. Een grote gebouwde investering, zeg een Guggenheim en (maar dat wordt vaak vergeten) een omvangrijk programma om de rest van de stad op orde te brengen. Dit concept kreeg overal ter wereld navolging maar pakte nergens zo sterk uit als in Bilbao. In Manchester staat het Imperial War Museum van Libeskind als een gecrasht vliegtuig in een grijze winderige buitenwijk. Het filmmuseum in Amsterdam-Noord trekt bezoekers over het IJ maar veel verder dan de IJ-oevers komen ze niet.
Overleeft het Bilbao-effect de crisis? Het Guggenheim heeft al jaren een filiaal in Abu Dhabi op de rol staan maar de bouw daarvan laat op zich wachten. In Helsinki heeft de Finse regering een streep door de plannen van de Guggenheim foundation gezet. Voorlopig blijft het Guggenheim Bilbao een icoon van de laat twintigste-eeuwse hoogconjunctuur. Het is een eenzaam voorbeeld dat het kan, buitengewone architectuur maken waar de stad niet miljoenen euro’s aan verliest maar waar de hele gemeenschap waarde aan ontleent.
Lees meer over Starchitects op wikipedia
Lees een uitgebreide analyse over het Guggenheim effect