De PvdA in Amsterdam leed bij de gemeenteraadsverkiezingen 2014 een historische nederlaag. Vol weemoed wordt teruggedacht aan de hoogtijdagen van Nieuw Links toen Jan Schaefer onder het motto “in gelul kun je niet wonen” met een stevige woningproductie Amsterdam uit de vorige crisis bouwde. Gemakshalve wordt vergeten wat het lange termijn resultaat van deze oekaze was.
Amsterdam is nog lang niet hersteld van de bouwwoede uit de jaren tachtig. Zelfs in de Pijp en de Jordaan herinneren grauwe kunststof kozijnen in monumentale panden en obscure betonstenen speelplekken aan wat ooit “bouwen voor de buurt” werd genoemd. Gelukkig hebben de vermaledijde yuppen in deze voormalige volksbuurten alweer heel wat weten op te knappen. In de Kinkerbuurt, op Wittenburg en rond de Lastage is herstel niet meer mogelijk omdat het hele stadsprofiel is vernield. Waar in de Indische buurt (zie foto) en de Dapperbuurt ooit winkels zaten zijn nu gesloten plinten met fietsenbergingen en eens in de veertig meter een voordeur naar de galerij aan de achterzijde. Zo kunnen we nog wel even doorgaan over materiaalgebruik, bouwkundige kwaliteit en kleinschaligheid die wel aanwezig is in de HAT-eenheden maar niet in het straatbeeld.
Natuurlijk krijgt iedere tijd de architectuur die zij verdient. Het is het korte termijn beleid van de jaren tachtig dat Amsterdam nog steeds parten speelt. Onder Jan Schaefer steeg het aandeel sociale huurwoningen naar 80%. Wie een woning wilde kopen moest verhuizen naar Purmerend of Almere. Na vijfentwintig jaar uitponden is nog altijd minder dan de helft van de Amsterdamse woningen in de vrije markt te huur of te koop. Aan hedendaagse politici de ondankbare taak uit te leggen waarom je voor een woning in Amsterdam ofwel veel betaald ofwel jarenlang op een wachtlijst moet staan. Laten we hopen dat zij van de nalatenschap van Jan Schaefer leren dat goedkoop bouwen niet de oplossing is.
Voor een meer genuanceerde (maar niet minder kritsche) bespiegeling over de stadsvernieuwing voor, na en onder Jan Schaefer lees deze blog van Wim Derksen
Andere Tijden Architectuur 