Soms krijgen oude gebouwen een tweede leven. Voor het vierkante colosseum kwam het eerste nooit van de grond. Mussolini liet dit gebouw, dat officieel het Palazzo della Cività Italiana heet, ontwerpen voor de wereldtentoonstelling van 1942 die er door de, ook mede door hem geïnstigeerde, tweede wereldoorlog nooit kwam.
“Un popolo di poeti di artisti di eroi di santi di pensatori di scienziati di navigatori di trasmigratori,” staat er op alle vier de identieke gevels. ” Een volk van dichters, van kunstenaars, van helden, van heiligen, van denkers, van wetenschappers, van ontdekkingsreizigers, van migranten,” je staat het te vertalen en je ziet de opgewonden Italianen toeterend en wild gesticulerend in hun auto’s zitten. Je kunt een lach nauwelijks onderdrukken totdat je bedenkt dat dit een fragment is uit de speech die Mussolini in 1935 hield bij het uitroepen van de nutteloze oorlog tegen Ethiopië.
Nadat de dromen van Mussolini in een nachtmerrie waren veranderd zat er een smet op dit meest tot de verbeelding sprekende voorbeeld van fascistische architectuur. De drie architecten kregen geen opdrachten meer en het gebouw raakte in onbruik. Een enkele grote tentoonstelling werd er gehouden maar vaker stond het monument leeg. Tot begin deze eeuw de overheid begon aan een grote renovatie en zeven jaar daarna modehuis Fendi het aandurfde haar hoofdkantoor in het pand te vestigen.
Nu valt het monumentale pand in volle glorie te bewonderen. Van buiten tenminste, het modehuis heeft een groot hek om het pand gezet. Het zo bejubelde volk mag zelfs de trappen niet meer op, laat staan onder de bogen schuilen. De enige interactie die met de straat wordt aangegaan zijn de honderden auto’s van het personeel waar de openbare ruimte vol mee staat.
Ooit was de afspraak dat de begane grond van het gebouw zou worden opengesteld voor publiek maar die toezegging sneuvelde onder het commerciëel egoïsme van het modehuis en de Italiaanse overheid heeft het te druk met interne problemen om daar een punt van te maken.
Terwijl ik foto’s sta te schieten tussen de gaten in de straat, waar het plastic in de berm ligt en op het vage zebrapad een SUV geparkeerd staat begrijp ik het verlangen naar een sterke leider. Ik hoop dat Italië nog net voldoende historisch besef heeft om die fout niet nog een keer te maken.
Andere Tijden Architectuur 